ธุรกิจครอบครัว กับบทบาททางเศรษฐกิจโลก

เมื่อพิจารณาถึงปริมาณของธุรกิจครอบครัว จะเห็นได้ว่า ในกลุ่มประเทศยุโรป มีธุรกิจครอบครัวถึง 80-90% ของธุรกิจที่มีอยู่ USA ก็มีถึง 60% ส่วนในไทยมีกว่า 60% ฉะนั้น จึงถือได้ว่าธุรกิจครอบครัวมีความสำคัญกับระบบเศรษฐกิจมาก

ในส่วนบริษัทดังๆ ส่วนใหญ่ ที่เป็นธุรกิจครอบครัว เช่น Walmart, Carfour, Heineken, Gap, Michelin หรือแม้กระทั่ง CP ของไทย เป็นต้น

ธุรกิจครอบครัว คือ จะมีรากเหง้ามาจากครอบครัว ถึงแม้จะเข้าตลาดหลักทรัพย์ ครอบครัวก็ยังเป็นผู้ถือหุ้นโดยส่วนใหญ

เอกลักษณ์สำคัญของธุรกิจครอบครัว

1. การบริหารส่วนใหญ่จะเป็นการใช้อารมณ์ ระบบทีหลัง เนื่องจากเป็นพ่อแม่ พี่น้อง

2. มีบุคคลบางคน Dominante เป็นศูนย์กลางของบริษัท เอาใจใส่สมาชิกครอบครัวเป็นอันดับแรก

3. กลัวการเปลี่ยนแปลง เสี่ยงต่อระบบครอบครัวที่มีอยู่ จึงทำให้เติบโตช้า

จุดเด่น

1. มีระยะเวลาการดำเนินงานที่ยาวนาน จึงทำให้มีเครือข่ายที่กว้างขวางตั้งแต่รุ่นบรรพบุรุษ

2. การกำหนดเป้าหมายทำได้ง่าย เนื่องจากมีคนควบคุม คนหัวโต๊ะ คอยกำหนดอยู่แล้ว และมีการตัดสินใจที่รวดเร็ว

3. โครงสร้างองค์กรยืดหยุ่น การจัดแบ่งหน้าที่โดยยึดเอางานเป็นหลัก (around job) จะไม่ค่อยเกิดขึ้น ส่วนใหญ่จะเป็นแบบ around people คือ สามารถเพิ่มตำแหน่งได้ตลอดตามต้องการ

จะอยู่รอดและสืบต่อ ต่อไปอย่างไร

1. ต้องมีผู้นำครอบครัวที่ดี เข้มแข็งและมีใจเป็นธรรม รุ่นที่1 คือ พ่อแม่, รุ่นที่ 2 คือ พี่น้อง, รุ่นที่ 3 เครือญาติ จึงมักมีปัญหา ซึ่งผู้นำต้องแบ่งทรัพย์สินให้เป็นธรรมและชัดเจน

2. เปิดใจกว้าง ยอมรับมืออาชีพเข้ามาทำงานมากขึ้น และเปิดใจกว้างในการแตกสายธุรกิจ ต่อยอดออกไปในธุรกิจเกี่ยวเนื่อง

3. ปรับตัวให้ทันต่อโลกที่เปลี่ยนแปลง

4. ต้องร่วมมือกับผู้นำในท้องตลาด

5. ต้องปรับความเสี่ยง โดยเฉพาะความขัดแย้งภายในครอบครัว โดยการแบ่งแต่ละคนให้มีช่องทางทำมาหากินของตัวเอง ไม่ใช่เอามารวมกันอยู่ในบริษัทเดียว

6. ต่างวัยต่างความคิด โดยเฉพาะบุคคลภายนอกที่เข้ามา เช่น ภรรยา จะเป็นตัวแปรสำคัญ

7. ต่างคนต่างกอบโกย อันนี้เจ๊ง

8. ต้องพัฒนา ซึ่งก็คือ การจ้างมืออาชีพเข้ามาบริหาร

ปัจจัยที่ทำให้ธุรกิจครอบครัวล้มเหลว คือ เจตนารมณ์ของผู้นำไม่สามารถถ่ายทอดไปถึงผู้ใต้บังคับบัญชาได้

บทความที่เกี่ยวข้องกับ อ.สมภพ เจริญกุล :
เคล็ดลับลดค่าใช้จ่ายแบบไม่ต้องเดือดร้อน ตอนที่ 1
เทคนิคในการเจรจาต่อรอง
เสนห์ทางการตลาด

บทความที่เกี่ยวเนื่อง :
โชค บูลกุล : คำแนะนำสำหรับ ทายาทที่จะสืบทอดกิจการ
บทเรียนของผู้ที่จะสืบทอดกิจการ โดย โชค บูลกุล